1.
PROBİYOTİKLER VE KANSERPROBİYOTİKLER VE KANSER Damla Zeynep BAKMAZ İstanbul Bilgi Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Yüksek Lisans
2.
SUNUM İÇERİĞİSUNUM İÇERİĞİ •Probiyotik, prebiyotik, sinbiyotik tanım •Probiyotiklerin genel özellikleri •Probiyotiklerin insan sağlığı üzerindeki etkileri •Probiyotiklerin seçilme kriterleri •Probiyotik kaynakları ve etkin dozu •Kanser nedir? •Kanserin risk faktörleri •Kanser ve mikrobiyota ilişkisi •Probiyotiklerin antikanser mekanizması •Çeşitli kanser türleri üzerinde probiyotikler ile yapılmış çalışmalar •Kanser tedavisinde probiyotiklerin güvenilirliği
4.
PROBİYOTİKLERPROBİYOTİKLER •Latince pro- (“için”), Yunan sıfat –biyotik (“yaşam”) kelimelerinin birleşiminden oluşturulan melez bir sözcüktür. •19. yy’da Rus immünolog Elie Metchnikoff, Bulgar köylülerin uzun ve sağlıklı yaşamlarının yararlı Lactobacillus içeren fermente süt tüketiminden kaynakladığını ve bu mikropların kolon sağlığı üzerinde olumlu etkisinin olduğunu söylemiştir. •Henry Tissier, diyaresi olan çocukların, sağlıklı çocuklara göre dışkı örneklerinde mikrobiyal konsantrasyonlarının farklı olduğunu, oral yolla bifidobacteria tüketimiyle bağırsak florasının düzeldiğini göstermiştir. Integrative Medicine Fourth Edition, (2018).
5.
PROBİYOTİK TÜRLERİPROBİYOTİK TÜRLERİ •Lactobacillus ve Bifidobacterium en yaygın •Saccharomyces boulardii maya olarak •E. Coli, Bacillus ve Streptococcus türleri de kullanılmaktadır •Lactobacillus gibi laktik asit bakterileri, gıdaların fermentasyonu için kullanılır. The Cancer Press. (2016), 2(2), 30-34
6.
PROBİYOTİKLERİN SAĞLIK ÜZERİNE OLAN ETKİLERİPROBİYOTİKLERİN SAĞLIK ÜZERİNE OLAN ETKİLERİ Bağırsak mikrobiyal dengesi (immunmodülasyon) GİS’te bulunan patojen mikroorganizmaların azalması Probiyotikler Bağırsakta tiamin (B1), riboflavin (B2), piridoksin (B6) ve naftokinon (K3) vitaminleri ve aminoasit sentezi Rotavirüs ishali, turist ishali Besin alerjileri ve laktoz intoleransı Atopik egzama Vajinitin önlenmesi ve ürogenital enfeksiyonlar İrritabl bağırsak sendromu İnflamatuar bağırsak hastalığı Kistik fibroz Helicobacter pylori enfeksiyonu Kanser türleri Ağız ve diş ile ilgili hastalıklar Bakteriyosin, laktik asit, KZYA, hidrojen peroksit, safra asitleri salgılayarak Kolesterolün düşmesi İntestinal pH↓ Mg ve Ca emilimini ↑ Sinir sistemini rahatlatmak Diet, Microbiome and Health (2018) J Pak Med Assoc. (2013), 63(2), 253-257. Nutrition and Cancer. (2016), 1-10. Obezite Diyabet
7.
Slide9İntestinal immün fonksiyonunu düzenlemek - Pro-inflamatuar sitokinleri azalmak - Tolerojenik sitokin profillerini ve düzenleyici yolları teşvik etmek - sekretuar IgA’yı arttırmak 1 Epitel hücre homeostazını desteklemek - Bariyer fonksiyonunu arttırmak - Sitoprotektif yanıtları desteklemek, hücrenin yaşamsal olaylarını geliştirmek ve müsin üretimini arttırmak 2 Nöromodülatör etkiler - Epitel hücrelerdeki mu-opioid ve kanabinoid reseptörleri uyarmak - Viseral hipersensitiviteyi ve stres yanıtını azaltmak 3 Patojen bakterilere bloke etkisi - Patojen bağlanmayı azaltma - Luminal pHyı azaltma - Antibakteriyel bakteriyosin üretimi 4 Beslenme faydaları - Sindirilemeyen gıdaların parçalanmasına yardımcı olmak, kullanılabilir besin üretmek 5 PROBİYOTİKLERİN GİS’TEKİ ETKİ MEKANİZMASI Clin Gastroenterol Hepatol. (2012), 10(9), 960–968
8.
PROBİYOTİKLERİN SEÇİLME KRİTERLERİPROBİYOTİKLERİN SEÇİLME KRİTERLERİ üİnsan kaynaklı olma üPatojenik ve toksijenik olmama üAsit ve safra toleransına sahip olma üAntibiyotiklere dayanıklı olma üGİS yolunu kaplama ve kolonize olabilme üPatojenik ve kanserojenik bakterilerle rekabet etme üAntimikrobiyal madde üretme üBağırsak hücre epiteline tutunabilme ve çoğalabilme üOral olarak alındığında etkili olabilme üYüksek oranda canlı mikroorganizma içerme (108 CFU/ml-g) üGıdanın işlenmesi sırasında ve bağırsaklara ulaşıncaya kadar canlılığını koruyabilme üEklendiği ürünün tadını olumsuz etkilememe Diet, Microbiome and Health, (2018) Güncel Gastroenteroloji, (2013), 17(1), 22-38
9.
PROBİYOTİK GIDALARPROBİYOTİK GIDALAR Doğal Probiyotikler •Fermente süt ürünleri •Anne sütü •Yoğurt •Ayran •Kefir •Ekşi krema •Yayıkaltı •Tereyağı •Peynir •Süt tozu •Turşu •kimchi (fermente lahana) •tempeh (fermente soya fasulyesi) Yapay Probiyotikler •Spesifik bakterilerden yapılan biyoaktif ürünler Journal of The American Dietetic Association. (2008), 108; 510-521.
10.
ETKİN DOZUETKİN DOZU •Klinik değerlendirmedeki zorluk; farklı klinik çalışmaların kullandığı tür, dozaj, preparat ve tedavi süresidir. •Genel olarak verilen dozlar, 1 milyon (106) ile 20 milyar (2x1010) CFU arasında değişmekte. •Bazı uzmanlar aç karnına alınmalı dese de, yapılan çalışmalarda yemeklerle birlikte alımı tedaviye uyumu arttırmakta. •Antibiyotik tedavisi sırasında ve sonrasında da birkaç hafta kullanımı, bağırsak florasının iyileşmesi için önemli. •Zamanlama ve tüketim periyodu temel olarak hastalığın gereksinimlerine ve formuna bağlı olmalıdır. Bebekler için 1-10 milyar (109–1010) CFU Daha büyük çocuklar ve yetişkinler için 10-20 milyar (1010-2x1010) CFU (1-4 kez/gün), •Antibiyotik alımı ile lactobacil ve bifidobacter türlerinin etkinliklerinin azaldığı, antibiyotik ve probiyotik alımlarında arada en az 2 saat zaman aralığı olmalı •Antifungal kullanan bireylerin ise S. Boulardii kullanmaması önerilir. Aksoy, M. (2016). Beslenme ve İlaç Etkileşimi. Integrative Medicine Fourth Edition, (2018). Diet, Microbiome and Health, (2018)
11.
Slide28•Probiyotiklerin yarar sağladığı mekanizma spesifik suşa göre ve klinik endikasyona göre değişir! •Antibiyotik reçete edilir gibi, hastalığa özgü probiyotik suş ve dozu, klinik çalışmalarda yarar gösterdiği doza göre ayarlanmalı. •Şuan bu tam olarak yapılmıyor ama gelecekte yarar sağlayacağı söylenmekte.
12.
KANSER NEDİR?KANSER NEDİR? •Uluslararası Kanser Enstitüsü’ne göre kanser, hücrelerin DNA hasarına bağlı olarak anormal veya kontrolsüz bir şekilde çoğalması olarak tanımlanmaktadır. •Kötü huylu tümör hücresi, tek bir organı etkileyebildiği gibi diğer organlara da yayılarak etki gösterebilir. National Cancer Institute. (2015). What is Cancer?
13.
Slide6KANSER RİSK FAKTÖRLERİ National Cancer Institute. (2015). Risk Factors for Cancer •Polisiklik aromatik hidrokarbonlar (PAH) •Heterosiklik aminler (HCA) •N-nitroz bileşenleri (NOC) •Aflatoksinler (Mikotoksinler) •Akrilamid GIDA KARSİNOJENLERİ Beslenmenin kanser oluşumuna etkisi çevresel faktörlerle birlikte %70-75 oranındadır. Sadece beslenme %35 etkili. Aynı zamanda beslenme, tüm kanserlerin en az yarısının tedavisinde önemli bir faktör.
14.
KANSER VE MİKROBİYOM İLİŞKİSİKANSER VE MİKROBİYOM İLİŞKİSİ Ca Cancer J Clin. (2017),67:326–344 Kanserli Hastaların Florası •Actinomyces, •Atopobium, •Fusobacterium, •Haemophilus, •Enterotoxigenic Bacteroides fragilis Wnt/β-catenin ve NF-kB sinyal yolağını, IL-6, IL-8 ve IL-18 gibi proinflamatuar sitokinleri ↑ Bu bakteriler kolorektal kanser için prognostik bir belirteç olabilir. Best Practice & Research Clinical Gastroenterology, (2016).
15.
PROBİYOTİK-ANTİ KANSER MEKANİZMASIPROBİYOTİK-ANTİ KANSER MEKANİZMASI 1.Mutajen ve Karsinojenlerin İnaktivasyonu •İn vitro çalışmalarda probiyotik suşlarının mutajenlere bağlandığını ve yapısı nedeniyle antimutajenik aktivite gösteren peptidoglikanları, polisakkaritleri ve sekretuar glikoproteinleri kullandığı belirtilmiştir. •Lactobacillus suşları antigenotoksik ve antimutajenik aktiviteleri sayesinde mutajen yükünü azaltarak kolorektal kanser oluşumunu azalttığı bildirilmiştir. Best Practice & Research Clinical Gastroenterology, (2016).
16.
Slide152. Bağırsak Mikroflorasının Modifikasyonu ve İmmünomodülasyon •NAD(P)H dehidrogenaz (azoredüktaz), nitroredüktaz, β-glukuronidaz, β-glukosidaz ve 7-α-dehidroksilaz gibi ksenobiyotik metabolize eden enzimleri, kolonik fermantasyon ürünü, KZYA, konjuge linoleik asit, equol gibi kanserden korunmada yararlı olan metabolitleri ve antimikrobiyal peptitleri üreterek kanseri destekleyen bakterilere karşı antimikrobiyal aktivite göstermektedir. •Prokarsinojenleri daha az toksik metabolitlere dönüştürür ve böylece detoksifikasyona yardımcı olur. •Spesifik model tanıma reseptörlerinden (PRR) toll-like reseptörler (TLRs), probiyotikler tarafından tanınmakta ve farklı gen ekspresyon profiline aracılık eden sinyalleşme kaskadını başlatmaktadır. Bu da; dentritik hücreler, düzenleyici T hücreler ve doğal öldürücü hücreleri (NK) aktive ederek bağışıklığı etkilemektedir. Best Practice & Research Clinical Gastroenterology, (2016).
17.
Slide143. pH Modifikasyonu •Asetik, bütirik ve laktik asit gibi KZYA’lerini üreterek bağırsak pH'ını azaltırlar ve homeostazın sürdürülmesine yardımcı olurlar. •Amonyak emilimini ve safra asitlerinin çözünürlüğünü azaltarak vücuttaki mineral emilimini arttırır. 4. Hücre Farklılaşması ve Apoptozun Düzenlenmesi •DNA hasarı varsa veya apoptozis sürecinde herhangi bir sıkıntı oluşursa, hücreler normal büyüme kontrol mekanizmasını takip edemez ve herhangi bir bölünme sinyali olmaksızın çoğalmaya devam ederek kanserin oluşmasına neden olur. •Probiyotikler apoptoziste moleküler seviyede hücre dayanıklılığı ve ölümünün düzenlenmesini sağlarlar. Best Practice & Research Clinical Gastroenterology, (2016). Diet, Microbiome and Health, (2018)
18.
Slide17•Probiyotiklerin apoptozu indükleme mekanizması; Ø COX-2 baskılanması, Ø Kaspaz-3 aktivasyonu ve mitokondrial membran potansiyelinin polarizasyonu, Ø Otofajik hücre ölüm aktivasyonu, Ø İnflamasom deaktivasyonu, Ø NF-kB ve mitojen aktif protein kinaz (MAPK) sinyalleşmesini ve bağırsak metabolitlerinin salgılanmasının azalması Best Practice & Research Clinical Gastroenterology, (2016).
19.
Slide185. Tirozin Kinaz Sinyal Yolağının İnhibisyonu •Tirozin kinaz sinyal yolu, hücresel proliferasyon (çoğalma) ve farklılaşmayı kontrol eden bir yolaktır. Bu yolağın deregülasyonu kanser oluşumuna neden olabilir. •İn vitro ve in vivo olarak yapılan çalışmalarda Saccharomyces boulardii’nin (SB) EGF’nin neden olduğu proliferasyonun önlenmesini, hücresel koloni oluşumunu azalttığı ve apoptozu arttırdığı rapor edilmiştir. SB’nin farelerde oral olarak alımının, EGF-reseptörü ve tirozin kinaz sinyal reseptörlerinin inhibisyonuyla intestinal tümör gelişimini azalttığı belirtilmiştir. Best Practice & Research Clinical Gastroenterology, (2016).
21.
KEFİR VE ANTİKANSER MEKANİZMASIKEFİR VE ANTİKANSER MEKANİZMASI •Probiyotik bir ürün olan kefirin içeriğindeki polisakkarit ve peptitler gibi bazı biyoaktif bileşenler, tümör hücrelerinin proliferasyonunun önlenmesini ve apoptozunun uyarılmasını sağlar. •Birçok çalışma, kefirin kolorektal kanser, malign T lenfositler, meme kanseri ve akciğer karsinomu gibi farklı kanserlerde rol oynadığını ortaya koymuş.
22.
KEFİR VE ANTİKANSER MEKANİZMASIKEFİR VE ANTİKANSER MEKANİZMASI üIGF-α, IGF-β ve Bcl2'nin sekresyonunu azaltır böylece kanserli hücrelerde antiproliferatif etkiyi indükler ve apoptozisin indüksiyonuna yol açan bax salgısını arttırır. üKefirin aktif peptitleri, ROS-aracılı apoptozu indükler ve DNA bölünmesi için Ca−/Mg- bağımlı endonükleazları aktive ederler. üKefirdeki sfingomiyelinler, anti-proliferatif bir sitokin olan interferon-β salgılanmasını arttırır. Med Oncol (2017) 34 (183), 1-7
26.
AKCİĞER VE MEME KANSERİ-PROBİYOTİKLERAKCİĞER VE MEME KANSERİ-PROBİYOTİKLER •Probiyotiklerin akciğer kanseri üzerindeki etkisini inceleyen bir derlemede, Lactobacillus acidophilus, Lactococcus lactis KC24 ve L. lactis NK34'ün akciğer kanseri üzerinde doğrudan etkisinin olduğunu, akciğer ve solunum yolu hastalıklarını tedavi ederek ve ayrıca ağır metalleri ve zararlı kimyasalları (kadmiyum, kurşun, cıva, bakır, nikel ve benzopiren) vücuttan temizleyerek akciğer kanserinin önlenmesinde dolaylı etkilere sahip olduğunu belirtmiştir. •Kadınlarda yapılan çalışmalarda ayrıca, fermente süt tüketimi sıklığı ile meme kanseri riski arasında ters bir ilişki bulunmuştur Journal of Functional Foods. (2017), 40 (2018), 625–633. Seminars in Oncology Nursing. (2016).
27.
KANSER TEDAVİSİNDE PROBİYOTİKLERİN GÜVENİLİRLİĞİKANSER TEDAVİSİNDE PROBİYOTİKLERİN GÜVENİLİRLİĞİ •Probiyotiklerin enfeksiyonlara ve kansere karşı terapötik rolünün değerlendirilmesi için önemlidir. •Kemoterapi ve radyoterapi tedavilerinin yaşam kalitesini düşürücü, saç dökülmesi, mide bulantısı, gastrointestinal toksisite, organ toksisitesi, iştah kaybı, diyare, mukozal hasar gibi birçok yan etkisi vardır. •Kanser hastalarının immün sistemi zayıftır ve enfeksiyonlara karşı açıktırlar. •Lactobacillus ve Bifidobacteria türlerinin zaman zaman fırsatçı enfeksiyonlara neden olduğu belirtilmiş. Her iki probiyotik de bakteriyemi, diş enfeksiyonları, gıda alerjileri ve endokardit gibi bazı enfeksiyonlarla ilişkilendirilmiş. •Nötropenik hastalarda bakteriyemi görüldüğünden probiyotik kullanımına dikkat edilmeli. •Sistematik bir derlemede, probiyotik kullanımının nadir bir sepsis nedeni olabileceğinden bahsedilmektedir. Surfacing Role of Probiotics in Cancer Prophylaxis and Therapy: A Systematic Review. Clinical Nutrition, (2016). Elektronik Mikrobiyoloji Dergisi TR. (2015). 13(1), 28-46.
28.
Slide13Ölüm Bağırsaklarda Yerleşmiştir: Kötü Sindirim Tüm Kötülüklerin Kaynağıdır. Hipokrat – M.Ö. 400
PROBIOTICS AND CANCER
Thank you for your comment.