Sporcu Beslenmesinde Periyotlanması

Sporcu Beslenmesinde Periyotlanması

• 1. Sporcu Beslenmesinin Antrenman Periyotlanmasına Entegre Edilmesinin Önemi Sporcu Beslenmesinin Antrenman Periyotlanmasına Entegre Edilmesinin Önemi ŞEHMUS ŞAHİN İstanbul Bilgi Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik 2017 University of Glasgow Sports Nutrition 2018
• 2. SUNUM PLANI SUNUM PLANI 1.Tarihçe 2.Antrenman Periyotlaması 3.Antrenman Periyotlanmasının Hedefleri 4.Antrenman Periyotlama Modelleri 5.Periyotlama Dönemleri 6.Periyotlama Fazları 7.Periyotlamanın Sporcuya Fizyolojik Etkileri 8.Sporcu Beslenmesinin Antrenman Periyotlamsına Entegrasyonu 9.Beslenmenin Dönemlerine Göre Periyotlanması 10.Karbonhidrat Yükleme Protokolü 11.Beslenme Periyotlanmasının Performans Üzerine Etkisi 12.Yapılan Çalışmalar 13.Sonuç
• 3. TARİHÇESİ TARİHÇESİ İlk 1950’de Leo Matvayev tarafından düzenlendi. Tudor Bompa Avrupa’ya yayılmasını sağladı. İlk uygulama Mavayev tarafından 1960’da olimpiyat oyunlarında uygulandı. İlk beslenme periyotlaması örneği 1967’de uygulanan glikojen yükleme protokolüdür. Periodization of Training 2000
• 4. ANTRENMAN PERİYOTLAMASI ANTRENMAN PERİYOTLAMASI Sporun türüne ve sporcuya göre, 1 yıllık antrenmanlarının farklı dönem ve fazlarında; antrenmanın şiddeti,süresi ,sıklığı ve yoğunluğuna bağlı olarak planlanmasıdır. Antrenman periyotlamasında hedef; sporcunun müsabaka döneminde, maksimum performans seviyesine ulaşmasını sağlamaktır. J.Mazon, A. G. Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports , 114-120. (2011, May 25)
• 5. ANTRENMAN PERİYOTLANMASININ HEDEFLERİ ANTRENMAN PERİYOTLANMASININ HEDEFLERİ •Antrenman adaptasyonunu arttırmak. •Sporcunun performansını maksimum düzeye çıkarmak. •Sporcunun uzun antrenman dönemlerinde zorlamaya bağlı, olası sakatlıklardan kaçınmak. Deborah R. Smith. International Journal of Sports Nutrition and Exercise, 2015
• 6. ANTRENMAN PERİYOTLAMA MODELLERİ ANTRENMAN PERİYOTLAMA MODELLERİ •Geleneksel periyotlama •Blok periyotlama •Dalgalı periyotlama •Doğrusal periyotlama •Doğrusal olmayan periyotlama 1)Bompa, T. O. Periodization Training for Sports. 2)Issurin, V. The Journal of Sports Medicine and Physical Fitness , 2000, 65-75. 3)Hagen Hartmann, K. W. Sports Medicine ,pp. 1373-1386, 2015. 4)Daniel Barker, G. W. Journal of Strength and Condition Research , 1994, 235-242.
• 7. PERİYOTLAMA DÖNEMLERİ PERİYOTLAMA DÖNEMLERİ Periyotlama dönemleri: •Makrosiklus: En uzun dönemdir, bir antrenman yılını kapsar. •Mezosiklus: İçerisinde bütün fazları ve birçok mikrosiklusu bulunduran dönemdir. •Mikrosiklus: En kısa dönemdir; müsabaka öncesi ve sonrasındaki toparlanma sürecini kapsar. 1)Bompa, T. O. Periodization Training for Sports 2)Rowbottom, D. G.. Periodization of Training Exercises and Sport Science, 2000, pp. 499-514. 3)Issurin, V. The Journal of Sports Medicine and Physical Fitness , 2000, 65-75.
• 8. PERİYOTLAMA FAZLARI PERİYOTLAMA FAZLARI Bu fazlar mezosiklusun içinde bulunurlar ve bu fazlar: •Sezon Öncesi Dönem: Genel ve özel hazırlık •Müsabaka Dönemi: Müsabaka öncesi ve müsabaka •Geçiş(sezon sonu): Rejenerasyon ve toparlanma Issurin, V. The Journal of Sports Medicine and Physical Fitness, 2008, 65-75.
• 9. SPORCU BESLENMESİNİN ANTRENMAN PERİYOTLANMASINA ENTEGRASYONU SPORCU BESLENMESİNİN ANTRENMAN PERİYOTLANMASINA ENTEGRASYONU Enerji ihtiyacı ile alım dengede olmalıdır. Dikkat edilen hususlar: •Sporun türü •Sporcunun hedefi •Antrenman türü •Antrenman şiddeti •Antropometrik değerler Inigo Mujika, T. S. International Journal Of Sport Nutrition and Exercises Metabolism, 2014, 414-424.
• 10. BESLENMENİN DÖNEMLERE GÖRE PLANLANMASI BESLENMENİN DÖNEMLERE GÖRE PLANLANMASI 1)Hagen Hartmann, Duarte Araújo, Sports Medicine, 2015, 1373-1386 2)Deborah R. Smith, B. J. International Journal of Sports Nutrition and Exercise, 2016 3)Patrick Wahl, M. G. 2015 4)Stellingwerff, T. International Journal of Sports Nutrition and Exercise Metabolism, 2012, 392-400.
• 11. PERİYOTLAMANIN SPORCUYA FİZYOLOJİK ETKİLERİ PERİYOTLAMANIN SPORCUYA FİZYOLOJİK ETKİLERİ •Kastaki glikojen miktarının artışı •VO2 max(Vücudun maksimal O2 alımı) •Nöromusküler kapasite •Noradrenalin •Katekolemin •Adrenalin 1)I. Luturco, F. N. International Journal of Sports Medicine, 2016/04 2)J.A. Nunes, B. T. The Journal of Sports Medicine and Physical Fıtness, 2011, 676-682. 3)Mark A. South, 1. A. The Journal of Strength and Conditioning Research, 2016/10, 2682-2696. 4)J.Mazon, A. G. Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports, 2011/05, 114-120.
• 12. ÇALIŞMA ÇALIŞMA Yapılan bir çalışmada sporcuların hızlarını en üst düzeye çıkarmak amacıyla özel yüklemeli periyotlama uygulanmakta, bunun yanında endojen stres markerleri ve otonom kardiyal düzenlemeler üzerindeki etkileri takip edilmiştir. 32 erkek voleybol oyuncusunun üzerinde 12 hafta incelenerek yapılan çalışmada ilk olarak antropometrik ve metabolik değerler incelendiğinde; antropometrik değerlerde kayda değer bir değişiklik olmadığı görülmüş fakat metabolik değerlerden VO2 max değerinin önemli bir artış görülmüştür. Hormonal cevap açısından incelendiğinde; plazma noradrenalin ve katekolamin değerlerinde önemli bir düşüş görülmüştür, bunun yanı sıra adrenalin değerlerinde önemli bir artış vardır. İncelenen bir diğer endojen stres markerleri ise testesteron ve kortizol; serbest testesteron seviyeleri artarken kortizol seviyelerinin düştüğü görülmüştür. Bu değişim sporcunun aerobik eğiliminin arttığını göstermektedir. Çalışmanın sonucu olarak periyotlamanın otonom kardiyak düzenlemelere önemli bir etkisi görülmemiş fakat endojen stres markerlerinin değişimi üzerinde önemli bir etkisi olduğu görülmüştür J.Mazon, A. G. Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports, 2011/05, 114-120
• 13. KARBONHİDRAT YÜKLEME PROTOKOLÜ KARBONHİDRAT YÜKLEME PROTOKOLÜ Karbonhidrat yükleme protokolündeki biricil amaç; kaslardaki glikojen depo miktarlarının artırılmasıdır. 100 g kastaki glikojen, 1,7g’dan 5 g’a çıkartılabilir. Protokolde enerjinin %70-%85’i karbonhidratlardan karşılanmaktadır. Tüketilen karbonhidrat türünün kaslardaki glikojen miktarını arttırma ile ilgisi yoktur. Kaslardaki glikojen miktarının artması kas fibrillerinin tipleri ile alakalıdır. 1)David A. European Journal of Applied Physiology,2007, 251-256. 2)Vanessa A. Bassau. European Journal of Applied Physiology, 2002, 290-295.
• 14. BESLENME PERİYOTLAMASININ PERFORMANS ÜZERİNE ETKİSİ BESLENME PERİYOTLAMASININ PERFORMANS ÜZERİNE ETKİSİ •Sporcuya ve spor türüne yönelik antrenman ve antrenmana uygun planlanmış beslenme, performansa direkt etki göstermektedir. •Antrenman adaptasyonunu arttırır ve buna bağlı olarak performans artar. •Rejenerasyon(toparlanma) süresini kısaltır ve bu durum performansa olumlu etki eder. •VO2 max ve kastaki glikojen miktarının artması performansın artış eğilimini gösterir. 1)J.Mazon, A. G. Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports, 2011, 114-120. 2)Daniel Barker. Journal of Strength and Condition Research, 1994, 235-242. 3)J.A. Nunes. The Journal of Sports Medicine and Physical Fıtness, 2011, 676-682. 4)Deborah R. Smith. International Journal of Sports Nutrition and Exercise, 2016. 5)Dr. Andrew McKune.. SA Pharmacist's Asistance, 2007
• 15. SONUÇ SONUÇ Antrenman periyotlanması beslenme ile birlikte uygulandığında performans üzerine doğrudan bir etkisi olduğu ve sporcu sağlığı korunmasında öneme sahip olduğu kanıtlanmıştır.
• 16. TEŞEKKÜRLER TEŞEKKÜRLER